Last updated on 24/03/2021
Harold Dwight Lasswell…
1902-1978.
Siyaset bilimi üzerine çalışmalar yapan Lasswell bu alanı psikoloji, iletişim ve sosyoloji gibi alanlarla da birleştirerek önemli çalışmalar yaptı. Kitle iletişimi üzerine kafa yoran Harold Dwight Lasswell’in adını taşıyan Lasswell Modeli önemli bir kitle iletişim kuramıdır.
Kim > Neyi > Hangi Kanaldan > Kime > Hangi Etkiyle
Habercilikte kullanılan 5N 1K ile de yakın bir ilişkisi olan bu çizgisel iletişim modeli özellikle propaganda çalışmalarında kullanılmaktadır.
Yukarıda bulunan başlıkları biraz açalım.
Kim başlığında mesajın kime ait olduğu ortaya çıkar. Bunu kim söyledi, ne kadar güvenilir? Mesajı veren kişi ne kadar güvenilirse mesaj o kadar güçlüdür.
Neyi kısmına geçtiğimizde ise mesajın içeriği önem kazanır. Mesajımız “Sigara sağlığa zararlıdır” olsun ama bunun neden zararlı olduğunu söylemeden ve ikna edici bir içerik olmadan mesajın etkisi azalır.
Hangi kanaldan bölümüne geçelim şimdi de. Güvenilir birisi önemli ve ilgi çekici bir mesaj iletecek ama nereden? Harold Dwight Lasswell’in bu modeli öne atma tarihine bakacak olursak o dönemde radyo ve TV kullanılıyordu ama bugün hedef kitleye ulaşmak için kullanabileceğimiz mecra sayısı çoktan bir elin parmaklarını geçti. Hedef kitleniz 18-25 yaş arası kadınlarsa en iyi kanal Instagram’dır mesela…
Kime kısmında elbette mesajı alacak olan kişilerden bahsediyoruz. Kitle iletişimi açısından bakacak olursak Lasswell modelinde iletişim tek yönlüdür, halk sadece izler ya da dinler ama etkileşim kuramaz. Burada antidemokratik bir iletişim durumu vardır, “insanlar bunu seviyor” derken bunu sevip sevmedikleri onlara sorulmamıştır bile, bu yanıltmalarla toplum dizaynı ve sert bir propaganda yapılmaktadır.
Hangi etkiyle bölümünde çizgimiz bitiyor. 1. ve 2. Dünya Savaşları ile tam manasıyla kendini bulan propaganda kavramında, etki çok önemlidir, insanları harekete geçirmek, evden çıkarmak ya da evlerine göndermek. Bugün insanları etkilemek bu kadar kolay değil
Telgraf, telefon, sinema ve radyo bir döneme damgasını vurmuş, propaganda konusunda önemli görevler almıştır. Yarın yazacağım yazıda yine Harold Dwight Lasswell’den bahsedeceğimiz Hipodermik İğne Modeli konusunu işleyeceğim.
Bugünlük bu kadar, yarın görüşmek üzere…
Yorumlar